کتابخانه دیجیتال

آیا دانشجویان کتابداری با مهارت های کتابداری دیجیتال باید آشنا باشند؟

پاسخ این سوال را به طور مستقیم می توان در محتوای واحد های درسی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های کشور مختلف می توان جستجو کرد . در اینجا تنها به ذکر یک مثال ،از واحد های درسی دوره کتابداری و اطلاع رسانی در دانشگاه هاوایی آمریکا می پردازیم که نمایانگر نیاز کتابداران کتابخانه های دیجیتال آمریکا به فراگیری چنین مهارت هایی جهت ارتقاء و بهبود خدمات اطلاع رسانی است.

·        اصول جستجوی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته و بر روی دیسک فشرده (مقدماتی و فشرده )

·        ارزیابی اطلاعات دیجیتال

·        طراحی و ایجاد بانک های اطلاعاتی الکترونیکی

·        جستجوی کار آمد شبکه جهانی وب

·        پایگاه های اطلاعاتی چند رسانه ای در وب بر روی دیسک فشرده

دانشگاه های دیگری نیز بویژه در کشورهای در حال توسعه چنین رویکردی را برای پاسخگویی به نیاز های واقعی کتابخانه ها در جهت تامین نیروی انسانی کار آمد در پیش گرفته اند.آنچه مسلم است این تغییر و تحول در نظام آموزشی کتابداری کشورهای پیشرفته بنابر نیازهای واقعی کتابخانه ها و بازار کار می باشد . امروزه کتابداری که نتواند به خوبی منابع اطلاعاتی دیجیتال را جستجو ،گردآوری ، ضبط و تحلیل نماید و به نیازهای اطلاعاتی مخاطبان با استفاده از مجموعه های الکترونیکی پاسخ دهد به سختی می تواند شغلی برای خود پیدا نماید.(رضایی شریف آبادی ،1381)

آموزش کتابداران جوان حول محور مدرسه کتابداری چرخ می زند . کتابداری یک حرفه است در ایالات متحده آمریکا ،برای هر شغل در کتابخانه نیاز به یک درجه علمی از مدرسه کتابداری می باشد. برای سالها ،برنامه آموزشی مدرسه کتابداری نسبتا خشک بود و تکیه بر مهارتهای ویژه و خاصی داشت که مورد نیاز کتابداران سطح متوسط بود ودر بسیاری از دانشکده ها مدرسه کتابداری یکی از مدارسی بود که از نظر علمی در سطح ضعیفی قرار داشت . در سالهای اخیر ، برخی از دانشگاه ها تشخیص داده اند که کتابخانه های دیجیتالی موقعیتش را برای نوع جدیدی از مدرسه کتابداری فراهم می کند که برنامه های آموزشی آن جدید و نیازمند برنامه تحقیقی قدرتمندی باشد.(آرمز ،1381

·        فناوری رایانه ای ایجاد انواع مدارک جدید را ممکن ساخته است . چنین مدارکی فقط در داخل نظام رایانه ای و در قالب دیجیتال وجود دارند . همچنین کتابداران از تغییر در رسانه های انتشاراتی آگاه هستند . رسانه ای که مدرک از طریق آن منتشر می شوند ،از موقیعتی به موقیعت دیگر تغییر خواهد کرد.

·        کتابداران آینده باید آگاه باشند زمانی که اطلاعات به عنوان منبع نگریسته می شود با دیگر منابع مانند آب ،صنعت یا منابع انسانی ،مورد ارزیابی یا مقایسه قرار می گیرد.

·        دانش اینترنت و وب جهان گستر برای کتابداران ضروری است و کتابداران بایستی جستجو در اینترنت را یاد بگیرند.

·        آموزش و تربیت دانشجویان (کتابدارن آینده ) باید براساس برنامه های درسی باشد که بر پایه آخرین فناوری رایانه ای هستند . این عمل زمانی میسر است که استادان در این زمینه خبره باشند  همچنین مدرسان علوم کتابداری و اطلاع رسانی باید دیدگاه خود را تغییر دهند و براساس آخرین فناوری رایانه ای آموزش ببینند

·        کتابدارن نبایست در سازگاری خود با آخرین فناوری اطلاعاتی عقب بمانند ،حتی اگر کتابخانه های آینده بدون مجموعه ای متعلق به خود باشند .   (گوپال ،1382 )   

با در نظر گرفتن برخی جنبه های فعالیت کتابدار،شاید این فرآیند آشکارتر جلوه کند. به دلایلی ،کتابداران الگوی اولیه متخصصان اطلاع رسانی هستند . در حقیقت ، این اصطلاح اغلب به عنوان مترادف استفاده می شوند ، شاید با این استدلال که متخصصان اطلاع رسانی مدرن تر و آینده نگرتر از کتابدار سنتی است.در اینجا چنین واژه مترادفی پیشنهاد نمی شود ،اما کتابداری به همان صورتی که معمولا درک شده و عمل می شود ،قطعا مفهوم گسترده تری را می طلبد.(فیدر،1380)